Gerhardus (Gerrit) van Riemsdijk, rentmeester van het huis en de heerlijkheid Verwolde, van het huis en de heerlijkheid Sallick, van de huizen te Gramsbergen, Collendoorn en den Pothoff, rentmeester en ontvanger van het stedeke Gramsbergen, ontvanger der personeele middelen van het gericht Hardenberg, Heemse en Gramsbergen.

Geboren: (Noot: Nederland's Patriciaat (blz. 246) vermeldt dat hij omstreeks 1649 geboren zou zijn; Genealoog Van der Aa noemt echter 1656 als geboortejaar. In het eerste geval zou hij bij de belegering van het Huis Gramsbergen in 1673 omstreeks 24 jaar zijn geweest en in het tweede geval omstreeks 17 jaar), lidmaat te Gramsbergenop 22 december 1668, overleden op 10 februari 1714 te Gramsbergen.


Op 3 november 1673 starte Gerrit als student wiskunde te Leiden.


Gerrit trad op 8 juli 1683 te Gramsbergen in het huwelijk met Machteld Elisabeth van Lennep. Na haar dood op 11 december 1694 trouwt hij op 5 maart 1702 te Gramsbergen voor de tweede keer met Aleid Anna Voltelen. Zij heeft uit een eerder huwelijk een dochter genaamd Johanna Reiners (geboren in 1696 te Coevorden). Deze dochter trouwt later met de zoon van Gerardus, Jacobus van Riemsdijk (geboren in 1687 te Gramsbergen).

 

Het huis A 148 aan de Kruisstraat is een van de oudste huizen in Gramsbergen, zo niet het oudste. In de rechter zijgevel is nog eeuwenoud vakwerk te zien.  Een constructie van eiken balken, dichtgemetseld met bakstenen.

kruisstraat 148 gb3 

Op de zolder herinnert het houtwerk aan de voorzijde nog aan de laatste grote brand in 1777. Toen werden 44 van de 60 huizen in de as gelegd. De oude eiken sporen zijn rondom zwart verkoold.

kruisstraat 148 gb4

Het huis heeft door de jaren heen veel illustere bewoners gekend. Zo was in 1682 Gerreit van Riemsdijk de bewoner. Gerreit, later ook als Gerrit en Gerhardus geschreven, werd rond 1650 als zoon van de plaatsmajoor Jacob van Riemsdijk in Coevorden geboren.

kruisstraat 148 gb1

 

Na het overlijden van Gerrit van Riemsdijk in 1714, verkopen zijn erfgenamen 'het huys, schuur en putte' voor 600 gulden aan Jan Boerinck. Hij is koster en woont een paar huizen verderop, A 142-143. Hij koopt de woning, A 148, voor zijn oom Geerlig Oeverman, die ouderling is en getrouwd met Evertje Iemhoff. Een rechtstreekse afstammeling van de kordate vaandrig.

Bron: Groene Gramsberger.



De slag om 't huijs te Gramsbergen.

 

Coevorden lag ooit langs de enige weg van Munster naar Groningen.

 

huizegramsbergen

 

In de maanden juli en augustus 1672/1673 trok Gerrit zich als jeugdig vaandrig met een 50-tal burgers uit Gramsbergen, uit vrees voor den Munsterschen bisschop Bernard Christoph von Galen (alias Bommen-Beernd), op het sterke doch van krijgsvoorraad slecht voorziene kasteel te Gramsbergen terug.

bommeberend

 

 

Zij werden belegerd door een deel der bisschoppelijk-Munstersche troepen, die geen geschut bij zich hadden, weshalve hij zijnen manschappen bevel gaf op de vijanden te vuren; zoodat deze aftrokken, doch drie dagen later met verscheidene veldstukken terugkwamen, een trompetter naar het kasteel zonden en het lieten opeischen; doch de vaandrig Van Riemsdijk, betwijfelende of het geschut wel bruikbaar was, wilde voorhands nog niet tot de overgave besluiten. Waarop de vijand eenige schoten loste en vervolgens den trompetter terugzond met het aanbod van capitulatie. De vaandrig bedong toen vrijgeleid tot Coevorden met krijgseer, hetgeen vergund, doch niet geheel nagekomen werd; want de Munsterschen, ziende dat zij niet met militairen, maar met gewone burgers van doen hadden, beschimpten hen en namen den vaandrig zijn degen met zilveren gevest af.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ter aanvulling:
Met het ingaan van het Twaalfjarig Bestand in 1609 keerde de rust in Drenthe op militair vlak grotendeels terug. In de 17e eeuw zou het gewest echter nogmaals een strijdtoneel worden. Dat was in het rampjaar 1672 toen Engeland, Frankrijk. Keulen en Munster zich tegen de Republiek keerden.

bestormingcoevorden

De Munsterse bisschop Bernhard van Galen viel Noord-Nederland binnen en veroverde in korte tijd Zwolle en Coevorden.

 

Vandaar trok hij op naar Groningen, maar daar stootte hij zijn hoofd en was hij gedwongen zich terug te trekken op Coevorden. Drenthe werd daarmee wederom een frontgebied waarin beide partijen naar hartelust plunderden. Aan het eind van 1672 wisten de troepen van de Republiek Coevorden te heroveren en kon de rust uiteindelijk in 1674 definitief weerkeren.

Bron: Encyclopedie Drenthe.

 

Ter aanvulling:
Oorlog tussen de Republiek der Verenigde Nederlanden en de vorst-bisschop van Munster, Bernard von Galen, in de jaren 1665-1674. Na het verlies van de Tweede Engelse Oorlog verbond de bisschop zich met Groot-Brittannië en viel in oktober 1665 het oosten van de Republiek binnen. Zijn troepen hielden ook in Drenthe huis. In april 1666 sloot de bisschop vrede met de Republiek, maar Drenthe had behoorlijk geleden. Veel tijd voor herstel was er niet, want in mei 1672 verklaarden de vorst-bisschop van Keulen en die van Munster de Republiek de oorlog, nadat Frankrijk en Engeland dat al gedaan hadden. Opnieuw werd Drenthe bezet. Nadat Von Galen in augustus 1672 stuk gelopen was op de stad Groningen, bleef het open landschap van Drenthe strijdtoneel. Na de inname van Coevorden eind 1672 stelde de Hollandse stadhouder Willem III Rabenhaupt aan als drost van Drenthe. De oorlog woedde voort tot begin 1674, toen de Republiek met alle agressors vrede sloot.
(Bron: Wikipedia, Heringa, geschiedenis Drenthe)

 

Ter aanvulling:
Op 30 juni 1672 werd Coevorden veroverd door Bernard von Galen, de Bisschop van Münster. Op 30 december 1672 werd het vestingstadje binnen een uur ontzet door Carl von Rabenhaupt, met behulp van een kaart gemaakt door de gevluchte, plaatselijke schoolmeester, en een biezen brugconstructie over het bevroren water van de stadsgracht. De Bisschop gaf het echter niet op, en onder leiding van Bommen Berend werd Coevorden in 1673 opnieuw belegerd. Begin oktober 1673 probeerde de bisschop de Vecht bij Gramsbergen af te dammen en Coevorden onder water te zetten. Vanwege een hevige storm en een doorbraak in de dam verdronken er 1.400 Munsterse soldaten. De Coevordenaren werden net op tijd gered.
Bron: Wapedia, militaire geschiedenis van Coevorden.

 

Gerrit wordt tot tweemaal toe nog genoemd in het Haags Notarieel Archief:

 

Op 1 februari 1668, (Den Haag, N.A. nr. 609, fel. 28, notaris Willem Guldemont): Gerrijt van Riemsdijck tekent een akte als getuige.


12 juni 1670, (Den Haag, N.A. nr. 566, fel. 121, notaris W. Karducx te Heerjansdam, bijlage van een op 10 december 1670 te Den Haag gepasserde akte): Sr. Gerrit van Riemsdijck, dyenaer en camerlingh van de HoochEdelen Welgebooren Heer van Gramsbergen, transporteert aan Thonis Cornelisz. Strevelshouck, jongman, zoon van Cornelis Thonisz. Strevelshouck, wonende op de woonige van zijn Hoog Edelen Heer vernoemd onder Nieuw-Beierland, diverse roerende goederen en huisraad.

 

In het archief ‘Van Riemsdijk-Soeters’ bevindt zich het volgende schrijven: “Bekenne ick ondergeschr. van de Rentmr Riemsdijck ontvangen te hebben sodanige erfenisse als mij wegens mijn salg. Broer Roelof van Lennep uijt den Boedel van mijn salg. Broer Wolter was comende, Swol den 27e april 1685. Ernst van Lennip uit name van mij moeder.”
De ondertekening is van een ander handschrift.

 

De genoemde Rentmeester Van Riemsdijk, zal identiek zijn met de rentmeester Gerrit van Riemsdijk die op 8-7-1683 te Gramsbergen trouwde met Machteld Elisabeth van Lennep, dochter van Jonker Wolter van Lennep ten Velde te Gramsbergen.
Dit doet vermoeden dat de bastaardtak Van Lennep te Zwolle verwant is aan de Van Lenneps te Gramsbergen/Hardenberg. Het gaat hier over Erenst Hermensz van Lennep. Hij is gedoopt op 5 januari 1640 in Zwolle, kleermaker/snijder. Op 25 maart 1664 verkrijgt hij het klein burgerschap van Zwolle. (Burgerregister Zwolle blz 129). In september 1664 doet hij belijdenis. Overlijden te Zwolle niet gevonden. Mogelijk is hij identiek aan Ernest van Lennep afkomstig van Zwolle welke als soldaat op 2 augustus 1691 in het Groot Gasthuys te Leuven was overleden. Zie Gens Nostra jaargang 63 nr. 6 blz 453.
In correspondentie Zwolle 77G167 d.d. 27-10-1977 schrijft de gemeente archivaris van Zwolle aan Jhr. Mr. H.J. van Lennep dat in hun kaartsysteem gegevens voorkomen over de bastaardtak van de Van Lenneps te Zwolle, waarbij eveneens Ernst Hermensz van Lennip genoemd wordt.

 

 

Bronnen:
Nederland's Patriciaat, jrg. 51, 1965, blz. 244 t/m 270;
Aa, A.J. van der Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 16 J.J. van Brederode, Haarlem, 1874 Gerrit of Gerhard van Riemsdijk;
Molhuijsen, P.C. Gerrit van Riemsdijk in: Overijsselsche almanak voor oudheid en letteren 1836, uitg. J. de Lange, Deventer, 1835.
home.kpn.nl/aswa154/kwartierstaatgenXI-XX.htm
Bron: Rudolf Visser, Hazerswoude-Rijndijk.